Tại sao bạn không thể sống không có xã hội? Có cản trở! Ngay cả ở Một điều, bạn có nhu cầu được cần tới; bạn có nhu cầu sâu sắc được cần tới. Nếu không ai cần bạn, bạn cảm thấy vô dụng, vô nghĩa. Nếu ai đó cần bạn, người đó cho bạn ý nghĩa; bạn cảm thấy quan trọng. Bạn cứ nói, "Tôi phải chăm sóc vợ và con," cứ dường như bạn chăm nom họ như gánh nặng - bạn lầm. Bạn nói cứ dường như đó là trách nhiệm lớn và bạn chỉ hoàn thành nghĩa vụ. Bạn lầm! Nghĩ mà xem, nếu vợ bạn không có đó và con bạn biến mất, bạn sẽ làm gì? Bỗng nhiên bạn sẽ cảm thấy cuộc sống của bạn đã trở thành vô nghĩa, bởi vì họ cần bạn. Trẻ nhỏ, chúng chờ đợi bạn, chúng cho bạn ý nghĩa, bạn quan trọng. Bây giờ chẳng ai cần tới bạn, bạn sẽ co lại. Bởi vì không ai cần tới bạn không ai chú ý tới bạn: bạn hiện hữu hay không cũng chẳng tạo ra khác biệt gì.
Toàn thể phân tâm học và nghề nghiệp của nó phụ thuộc vào mỗi việc lắng nghe. Chẳng có gì nhiều, thực sự không có gì nhiều trong phân tâm học và toàn thể các thứ bao quanh nó gần như hoàn toàn là trò bịp bợm. Nhưng sao nó cứ diễn ra? Một người chú ý nhiều tới bạn - và không phải là người thường, một nhà tâm thần danh tiếng, nổi tiếng, người đã viết nhiều cuốn sách. Ông ta đã chữa trị cho nhiều người nổi tiếng, cho nên bạn cảm thấy tốt. Không ai khác nghe bạn, thậm chí cả đến vợ bạn. Không ai nghe bạn, không ai chú ý tới bạn; bạn đi trong thế giới như không phải là thực thể nào, không ai cả - và bạn chú ý nhiều thế tới nhà tâm thần. Điều đó là xa hoa, chỉ người rất giàu mới có thể đảm đương được điều đó.
Nhưng tại sao họ lại làm điều họ làm? Họ đơn giản nằm trên chiếc tràng kỉ và nói, còn nhà phân tâm thì nghe - nhưng mà ông ấy nghe, ông ấy chú ý tới bạn. Tất nhiên bạn phải trả tiền cho việc đó, nhưng bạn cảm thấy tốt. Đơn giản bởi vì người khác đang chú ý nên bạn cảm thấy tốt. Bạn bước đi khác hơn khi ra khỏi văn phòng của ông ta, phẩm chất của bạn đã thay đổi. Bạn có điệu vũ trong chân mình, bạn có thể ngâm nga, bạn có thể hát. Điều đó có thể không mãi mãi - tuần tới bạn sẽ phải tới lại văn phòng của ông ấy - nhưng khi ai đó nghe bạn, chú ý tới bạn, người đó đang nói, "Anh là ai đó, anh đáng được nghe theo." Người đó dường như không chán. Người đó có thể không nói điều gì nhưng cho dù vậy, điều đó cũng là rất tốt rồi.
Bạn có nhu cầu sâu sắc được cần tới. Ai đó phải cần bạn, bằng không bạn không có mảnh đất nào dưới chân mình - xã hội là nhu cầu của bạn. Ngay cả ai đó tranh chấp với bạn thì cũng là được, còn tốt hơn là ở một mình, bởi vì ít nhất thì người đó cũng chú ý tới bạn - kẻ thù, bạn có thể nghĩ về người đó.
Bất kì khi nào bạn đang trong yêu, nhìn vào nhu cầu này đi. Nhìn vào người yêu, quan sát, bởi vì sẽ khó nếu bản thân bạn đang trong yêu. Thế thì quan sát là khó bởi vì bạn gần như phát rồ, bạn không trong ý thức của mình. Nhưng quan sát những người yêu; họ nói với nhau, "Anh yêu em," "Em yêu anh," nhưng sâu bên dưới trong trái tim mình họ muốn được yêu. Yêu không phải là vấn đề, được yêu mới là vấn đề thực - và họ yêu chỉ để được yêu. Điều cơ bản không phải là yêu, điều cơ bản là được yêu.
Đ ó là lí do tại sao những người yêu cứ phàn nàn về nhau, "Anh không yêu em đủ," "Em không yêu anh đủ." Chẳng cái gì đủ cả, chẳng cái gì có thể đủ cả bởi vì nhu cầu là vô hạn. Do đó sự tù túng là vô hạn. Bất kì cái gì người yêu đang làm, bạn bao giờ cũng cảm thấy cái gì đó hơn nữa là có thể; bạn có thể vẫn hi vọng thêm nữa, bạn có thể vẫn tưởng tượng thêm nữa. Và thế rồi điều đó thiếu đi, và thế rồi bạn cảm thấy thất vọng. Và mọi người yêu đều nghĩ, "Mình yêu đấy, nhưng người kia không đáp ứng lại cho đủ," và người kia cũng nghĩ cùng điều đó. Vấn đề là gì? Chẳng ai yêu cả!
Bạn không thể sống với bản thân mình được. Bất kì khi nào bạn một mình bạn đều trở nên không thoải mái; lập tức bạn cảm thấy bất tiện, không thoải mái, lo âu sâu sắc. Làm gì? Đi đâu? Đi tới câu lạc bộ, đi tới nhà thờ hay đi tới rạp hát - nhưng đi đâu đó, gặp người khác. Hay chỉ đi mua bán. Với những người giàu, đi mua bán chỉ là trò chơi, chỉ là thể thao; họ đi mua bán. Nếu bạn nghèo bạn không cần vào hiệu, bạn chỉ cần đi trên phố nhìn qua ô kính bày hàng. Nhưng mà đi!
Ở một mình là rất khó, rất lạ thường, phi thường! Sao lại có khao khát này? - bởi vì bất kì khi nào bạn một mình, toàn thể ý nghĩa của bạn biến mất. Đi mua sắm cái gì đó từ cửa hiệu; ít nhất người bán hàng sẽ cho bạn ý nghĩa nào đó... không phải đồ vật, bởi vì bạn cứ mua toàn đồ vô dụng. Bạn mua chỉ để mà mua. Nhưng người bán hàng hay người chủ cửa hiệu, họ nhìn vào bạn cứ dường như bạn là vua. Họ đối xử cứ dường như họ phụ thuộc vào bạn - và bạn biết rõ rằng điều này chỉ là bề mặt thôi. Đây là cách người trông coi cửa hàng đối xử. Người bán hàng chẳng bận tâm về bạn chút nào; cái mỉm cười của người đó chỉ là nụ cười tô vẽ. Người đó cười với tất cả mọi người, chẳng đặc biệt gì cho bạn. Nhưng bạn chưa bao giờ nhìn vào những điều này. Người đó mỉm cười và chào và đón bạn như đón chào vị khách. Bạn cảm thấy thoải mái, bạn là ai đó, có những người phụ thuộc vào bạn; người chủ tiệm này đang chờ đợi bạn.
Bạn cứ đi tìm tất cả những đôi mắt có thể cho bạn ý nghĩa nào đó. Bất kì khi nào người đàn bà nhìn vào bạn cô ấy đều cho bạn ý nghĩa, bạn trở thành quan trọng, rất có ý nghĩa; trong khoảnh khắc đó bạn là duy nhất. Đó là lí do tại sao tình yêu lại cho nhiều rạng ngời thế; tình yêu cho bạn nhiều cuộc sống, sự sống động thế.
Nhưng đây là vấn đề, bởi vì cùng người đàn bà đó nhìn vào bạn hàng ngày sẽ chẳng có ích gì nhiều. Đó là lí do tại sao chồng trở nên chán vợ mình, vợ trở nên chán chồng mình - bởi vì làm sao bạn có thể thu được cùng ý nghĩa từ cùng đôi mắt cứ lặp đi lặp lại mãi? Bạn trở nên quen thuộc với nó: Cô ấy là vợ bạn, thế thì chẳng có gì để mà chinh phục. Do đó mới có nhu cầu trở thành một Byron, do đó mới có nhu cầu trở thành một Don Juan và chuyển sang đàn bà khác.
Đây không phải là nhu cầu dục, nhớ lấy, đây không phải là cái gì có quan hệ tới dục chút nào - bởi vì dục đi sâu hơn với một đàn bà, trong thân mật sâu sắc. Nó không phải là dục. Nó không phải là yêu, tuyệt đối không, bởi vì yêu muốn ở cùng một người ngày một nhiều, theo cách ngày một sâu sắc; yêu đi vào chiều sâu. Đây không phải là yêu, không là dục, đây là cái gì đó khác: nhu cầu bản ngã.
Nếu bạn có thể chinh phục được người đàn bà mới mọi ngày, bạn cảm thấy rất, rất có ý nghĩa, bạn cảm thấy mình là người chinh phục. Nhưng nếu bạn bị chấm dứt với một người đàn bà, bị mắc kẹt, và không ai nhìn vào bạn, không người đàn bà hay đàn ông nào khác cho bạn ý nghĩa, bạn cảm thấy bị chấm dứt. Đó là lí do tại sao chồng và vợ trông không có sức sống thế, không thèm muốn thế. Bạn có thể nhìn và bạn có thể biết từ xa liệu một đôi có là vợ chồng hay không. Nếu họ không phải thì bạn sẽ cảm thấy khác; họ sẽ hạnh phúc, cười to, nói, tận hưởng nhau. Nếu họ là vợ chồng, thế thì họ chỉ chịu đựng lẫn nhau mà thôi.
Kỉ niệm đám cưới lần thứ hai mươi nhăm của Tom tới, và anh ta định đi chơi ra khỏi nhà hôm đó. Vợ anh ta cảm thấy chút ít ham muốn, bởi vì cô ấy đã trông đợi anh ta sẽ làm cái gì đó mà anh ta chỉ đi vào theo cách lệ thường. Cho nên cô ta hỏi, "Tom, anh quên mất hôm nay là ngày gì à?"
Tom nói, "Anh biết chứ."
Thế rồi cô ấy nói, "Thế thì làm điều gì đó bất thường đi."
Tom nghĩ và nói, "Thế hai phút im lặng thì sao?"
Bất kì khi nào bạn cảm thấy cuộc sống bị mắc kẹt, điều đó chỉ ra rằng bạn có thể đã cho nó là tình yêu nhưng nó lại không phải là tình yêu, nó là nhu cầu bản ngã - nhu cầu chinh phục, được cần tới mọi ngày bởi đàn ông mới, đàn bà mới, người mới. Nếu bạn thành công, thế thì bạn cảm thấy hạnh phúc trong một chốc bởi vì bạn không phải là người thường. Đây là sự thèm khát của chính khách được cần tới bởi cả nước. Hitler đã cố gắng làm cái gì? Được cả thế giới cần tới!
Nhưng nhu cầu này không thể cho phép bạn trở nên một mình được. Chính khách không thể trở nên mang tính tôn giáo - họ đi vào hướng đối lập. Đó là lí do tại sao Jesus nói, "Rất khó cho người giàu đi vào trong vương quốc của Thượng đế. Lạc đà có thể đi qua lỗ trôn kim, nhưng người giàu không đi vào được trong vương quốc của Thượng đế." Tại sao? Bởi vì người đã tích luỹ của cải đang cố gắng trở thành có ý nghĩa qua của cải. Người đó muốn là ai đó, và bất kì ai muốn là ai đó thì cánh cửa của vương quốc bị đóng lại với người đó.
Chỉ người không là ai mới vào được đó, chỉ những người đã đạt tới cái không của mình, chỉ những người có con thuyền rỗng; những người có nhu cầu bản ngã mà họ đã đi tới hiểu ra là chúng vô ích và thần kinh; những người có nhu cầu bản ngã mà họ đã đi tới thấm nhuần và tìm ra cái vô dụng - không chỉ vô dụng mà có hại của chúng nữa. Nhu cầu bản ngã có thể làm cho bạn phát điên, nhưng chúng không bao giờ có thể đáp ứng được cho bạn.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét