Vẹo cột sống: điều chỉnh được mức cong 170 độ

Trẻ bị cong vẹo cột sống phải mang một thể hình thiếu thẩm mỹ và đối mặt với hàng loạt nguy cơ về tim mạch, hô hấp do cột sống nghiêng lệch chèn ép.

Song với phương pháp phẫu thuật lối sau tiên tiến, đặt vít và nắn chỉnh vẹo, một số bệnh viện ở Việt Nam đã nắn chỉnh thành công những ca có độ cong vẹo khá lớn, thậm chí có ca đạt kỷ lục thế giới.

Phổi xẹp, hô hấp kém

Theo TS Phan Trọng Hậu - chủ nhiệm khoa phẫu thuật cột sống (Viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương quân đội 108) - vẹo cột sống có thể xảy ra ở mọi độ tuổi. Bệnh phát triển nhanh nhất ở tuổi dậy thì (10-17 tuổi ở các trẻ gái, nhất là độ tuổi có kinh; 12-18 tuổi ở các trẻ trai), nữ mắc bệnh nhiều hơn với tỉ lệ chênh lệch 9 nữ/1 nam. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng vẹo cột sống hay gặp ở trẻ bị thiếu hụt thần kinh, mất cân bằng phát triển và gặp nhiều hơn ở trẻ sinh đôi.

Vẹo cột sống: điều chỉnh được mức cong 170 độ

Ngoài yếu tố thẩm mỹ, mối nguy lớn nhất của bệnh nhân bị tật cong vẹo cột sống là cột sống nghiêng chèn ép phổi, tim, ảnh hưởng nặng nề đến chức năng hô hấp. Nhiều trẻ khởi phát bệnh từ nhỏ, phổi bị chèn ép gây biến dạng khung chậu, khớp háng, chiều dài của lưng - thắt lưng ngắn lại, xương sườn ngực bị biến dạng gây suy hô hấp mãn tính, các cơ quan trong ổ bụng bị chèn ép... có thể gây tử vong. Thông thường tốc độ vẹo tăng thêm 1,7%/năm và thời điểm “đỉnh” của cong vẹo khi trẻ 12 tuổi. Do vậy, ở lứa tuổi 11-14, trẻ đã bị phát hiện cong vẹo cột sống ở các mức độ khác nhau trước đó đều phải được thăm khám định kỳ 3 tháng/lần để phát hiện độ tiến triển bệnh chính xác và có những can thiệp kịp thời.

"Hiện nay, tỉ lệ biến chứng sau phẫu thuật cột sống tại Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP.HCM là tương đương với thế giới. Cụ thể, trong 300 ca sẽ có hai ca tử vong, 1-2 ca bị liệt vĩnh viễn, 2-3 ca bị liệt thoáng qua" Giáo sư Võ Văn Thành

Có thể điều chỉnh mức cong 170 độ

GS.BS Võ Văn Thành, chuyên viên tham vấn của ban giám đốc Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP.HCM, chủ tịch Hội Cột sống TP.HCM, cho biết Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP.HCM đã tiếp nhận nhiều trường hợp vẹo cột sống rất nặng từ 80-170 độ. Riêng ca phẫu thuật cho bệnh nhân N.V.T., 17 tuổi, ngụ Lâm Đồng, bị vẹo cột sống tới 170 độ đã đạt kỷ lục trên thế giới. Còn tại Bệnh viện Trung ương quân đội 108, trong bảy ca phẫu thuật điều chỉnh độ cong vẹo cột sống được thực hiện từ tháng 7 đến nay, ca bệnh có độ vẹo lớn nhất được điều chỉnh là cong 80 độ.

GS Võ Văn Thành cũng cho biết từ năm 2002 đến nay Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP.HCM đã áp dụng kỹ thuật toàn ốc chân cung - khoan cột sống lối sau bắt ốc chân cung với các thanh nối dọc để nắn chỉnh và cố định cột sống. Đến nay đã có khoảng 250 bệnh nhân vẹo cột sống được điều trị bằng kỹ thuật mới này. Đây là kỹ thuật tiến bộ nhất trên thế giới hiện nay. Chi phí một ca phẫu thuật chủ yếu phụ thuộc tiền dụng cụ, nẹp vít mua từ nước ngoài, lên đến 60 triệu đến hơn 100 triệu đồng/ca. Bác sĩ Phạm Trọng Thoan - phó chủ nhiệm khoa phẫu thuật cột sống - lo lắng: “Chi phí nhiều khi nằm ngoài khả năng chi trả của nhiều gia đình. Song gần đây với những bệnh nhân khó khăn, chúng tôi ưu tiên vào diện đặc biệt, bảo hiểm có thể chi trả giúp 20-40 triệu đồng”. Cảnh giác với áo chỉnh hình... suốt đời Hiện nay nhiều bệnh nhân có điều kiện chọn lựa giải pháp sử dụng áo nẹp khi độ cong vẹo chưa đạt mức phải chỉ định mổ. Tuy nhiên, không ít trong số đó bị các cơ sở bán áo nẹp lừa! Anh Trần Duy H. (Cầu Giấy, Hà Nội) mua áo nẹp cho con trai từ lời quảng cáo của một trung tâm thẩm mỹ trên đường Láng. Song kiên trì mang chiếc áo nẹp với giá cả nghìn USD trong mấy năm mà bệnh lý của con vẫn tăng nặng dồn dập. Cậu con trai 14 tuổi của anh H. đang phải đăng ký chờ phẫu thuật.

Mật độ mắc bệnh không hề nhỏ, lên đến 2-3% dân số. Một cách đơn giản để phụ huynh nhận biết được con bị cong vẹo cột sống sớm là quan sát sự cân bằng hai vai trong khi trẻ tắm. Để trẻ cúi lưng xuống nếu vẹo cột sống thì bả vai bên trái thường thấp hơn bên phải, hay khi nhìn từ phía sau thấy cột sống của trẻ không thẳng. Theo bác sĩ Thoan, vẹo cột sống được chia làm nhiều mức độ: vẹo từ 10-20 độ: trẻ cần được quan sát, theo dõi và có thể tự khắc phục bằng tập thể dục, tập xà đơn, bơi lội; từ 20-25 độ trẻ cần khám định kỳ sáu tháng một lần; từ 25-30 độ bệnh lý này cần đến sự can thiệp của điều trị bảo tồn, sử dụng áo nẹp chỉnh hình để ngăn cản sự phát triển của đường cong vẹo. Với trường hợp độ cong vẹo trên 40 độ nên được tư vấn phẫu thuật đem lại hiệu quả điều trị lý tưởng nhất. N.Hà

Bác sĩ Thoan cho hay việc đeo áo nẹp là lý tưởng đối với những trường hợp cong vẹo 25-30 độ, song bệnh nhân cần cảnh giác trước những lời mời sử dụng thiết bị này. Không có chiếc áo nẹp duy nhất để bệnh nhân sử dụng suốt đời. Giá áo không rẻ, 1.000-2.000 USD/chiếc, phải thay mới theo sự phát triển của cơ thể. Mức chi phí còn tăng gấp nhiều lần, khi theo phương pháp này trẻ phải gắn bó với áo nẹp đến năm 25 tuổi. Phương pháp hiện đại có chi phí khá đắt đỏ này thực tế cũng chỉ có tác dụng ngăn giảm mức tăng nặng bệnh 50% so với thông thường. “Thêm một thông tin cảnh báo là tại Việt Nam chưa có cơ sở nào sản xuất được áo nẹp đủ tiêu chuẩn, nên trước những lời chào mời áo nẹp giá rẻ “made in Vietnam”, người bệnh phải cảnh giác” - bác sĩ Thoan khẳng định

Theo Tuổi Trẻ